نهضت سواد آموزی که در تاریخ هفتم دی ماه سال ۱۳۵۸ هجری شمسی به فرمان معمار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) تشکیل شد، اقدامی بسیار میمون و مبارک بود که از حکمت و تدبیر امام راحل نشئت گرفته شد و آثار و برکات بسیار فراوانی به همراه داشت. تشکیل این نهضت در اوایل انقلاب شکوهمند اسلامی تحولی بزرگ در کشور پدید آورد و جا داشت همان سرعت آغازین و انگیزه‌های آغازین اوایل انقلاب در مسئولان وجود داشت تا این نهضت بسیار کارآمد می‌توانست اثربخشی مؤثرتری در کشور داشته باشد. آری متأسفانه در این سال‌ها سواد آموزی که قرار بود نهضتی باشد که به صورت جهادی توسط مسئولان پیگیری شود دیگر جایگاه گذشته خود را ندارد. همان گونه که خوانندگان محترم این نوشتار مستحضر هستند پیشرفت و توسعه هر کشور مرهون موفقیت و رشد روزافزون نظام تعلیم و تربیت آن کشور است. در واقع به اعتقاد تمام بزرگان و دانشمندان، آموزش یک جامعه می‌تواند عامل اساسی برای توسعه، پیشرفت و سعادت آن جامعه باشد؛ و در مراحل بالاتر، با آموزش می‌توان افرادی کارآمد، با بازدهی مناسب تربیت کرد؛ اما با توجه به این ضرورت برنامه‌ریزی آموزش به علت عدم رعایت همه نیازهای جامعه به ویژه بحث‌های بازماندگی از تحصیل کودکان در ایران به ویژه در محلات کم برخوردار دارای کاستی‌های است که ضرورت توجه به آن احساس می‌گردد و نباید مسئولان کشور توجه به نهضت سواد آموزی را کم اهمیت جلوه دهند.
از طرف دیگر باید عنوان کرد مسئله کودکان بازمانده از تحصیل از مسائل مهم محلات کم برخوردار است که این امر ناشی از وجود نابرابری‌ها در سطح محلات از نظر برخورداری از نظر زیرساخت‌های آموزشی، رفاهی و فرهنگی و همچنین وجود خورده فرهنگ‌های محلی از قبیل عدم توجه به آموزش بانوان، وجود مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و بالا بودن هزینه‌های آموزش است. بر این اساس این مسئله در نهایت منجر به بازتولید نابرابری و عقب ماندگی محلات می‌گردد. از طرفی ترک تحصیل دانش آموزان روستایی بیش از دانش آموزان شهری است و نبود مدرسه در محل سکونت دانش آموزان یکی از عوامل نرفتن آن‌ها به مدرسه است؛ اما برای حل این معضل راهکاری بسیاری مانند تحویل کتاب‌های درسی کودکان روستایی و عشایری به صورت رایگان؛ تأسیس صندوق رفاه دانش آموزی مناطق روستایی و عشایری؛ پرداخت یارانه تحصیل به خانواده‌های روستایی و عشایری دارای فرزند محصل؛ پیگیری و اجرای کامل قانون ممنوعیت کار کودکان؛ ایجاد مدرسه ابتدایی در همه روستاها و مناطق عشایری؛ ایجاد و اصلاح راه‌های ارتباطی میان محل زندگی و مدرسه؛ گسترش مدارس شبانه روزی؛ ایجاد مدارس سیار عشایری؛ تولید مواد یادگیری مرتبط با نیازهای دانش آموزان روستایی و عشایری؛ افزایش به کارگیری معلمان مجرب؛ انعطاف در زمان شروع و پایان سال تحصیلی در مناطق روستایی و عشایری؛ اصلاح نگرش منفی نسبت به تحصیل از طریق کارهای فرهنگی و برگزاری کلاس‌های فرزند پروری برای والدین؛ استفاده از معلمان بومی؛ توسعه کلاس‌های سواد آموزی برای والدین و پیگیری اجرای کامل قانون تحصیل اجباری وجود دارد که باید مسئولان به توجه به این راهکارها سعی کنند تا از آمار قابل توجه بازماندگان از تحصیل جلوگیری کنند چرا که کم کردن آمار بازماندگان از تحصیل اقدامی در جهت اعتلای نهضت سواد آموزی در کشور است.
