فاضل حیدری مدیرمسول
روز گذشته آقای آیتالله دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور محترم بیان کردند که «جامعه عشایری با تولید محصولات دامی و صنایع دستی نقش ستودنی در خودکفایی ملی و تأمین امنیت غذایی دارند به همین دلیل بهبود وضعیت رفاهی عشایر از برنامههای محوری دولت سیزدهم است.» سخنان جناب آقای آیتالله دکتر سید ابراهیم رئیسی مبنی بر در دستور کار بودن بهبود وضعیت رفاهی عشایر امید را در دل تمامی عشایر کشور زنده کرد. همانگونه که خوانندگان محترم این نوشتار مستحضر هستند حدود 38.6 درصد جمعیت ایران عشایری بوده که این نسبت در سال 1345 به 9.6 درصد کاهش پیدا کرده است. بر اساس نتایج سومین سرشماری رسمی عشایر کوچنده کشور توسط مرکز آمار ایران در سال 1387، نسبت جمعیت عشایر به کل جمعیت کشور 1.68 درصد بوده که این امر نشاندهنده کاهش نسبت جمعیت عشایر کشور است. از طرف دیگر این را نیز باید گفت که جامعه عشایری همواره نقش مهمی در توسعه مناطق مختلف ایفا کرده است که مناطق مرزی از مهمترین آنها محسوب میشوند. حضور عشایر در این مناطق نقش بسیاری میتواند در روند توسعه پایدار آنها داشته باشد.
تحلیل وضعیت توسعهای جامعه عشایری در قالب مراحل اساسی گامی برای تحقق هدایت آگاهانه و برنامهریزیشده خانوارها، ارتقاء سطح بهرهوری در زمینههای اجتماعی، بسط شیوههای نوین معیشتی و زیستی است. ازجمله راهبردهای برنامهریزی توسعه جامعه عشایری، ساماندهی و اسکان عشایر بوده است که عمدتاً باهدف عمران و نیز خدماترسانی بهتر به مناطق عشایری تکوین یافته است. ازآنجاکه مهمترین وجه تمایز گروه اسکانیافتهها از اسکان نیافتهها، نظام اقتصادی و اجتماعی است؛ کنکاشهای علمی و دقیق درباره ویژگیهای زندگی آنان، میتواند از آسیبهای اقتصادی - اجتماعی و نابسامانیهای خانوارها تا حد زیادی جلوگیری به عمل آورد و با تکوین و گسترش شیوههای نوین زیرساختها در جامعه از گسیختگی و ناموزونی اقتصادی و اجتماعی و گسترش حاشیهنشینی شهرها جلوگیری و شاخصهای توسعه پایدار را در مورد کل جامعه مذکور تحقق بخشد.
از سوی دیگر امروزه جامعه عشایری کشور با ازهمپاشیدگی نظام ایلی، از بین رفتن ایل راهها، پایین بودن سطح درآمدها، کمبود آب آشامیدنی انسان و دام، کمبود امکانات رفاهی، درمانی، بهداشتی، آموزشی و امنیتی و همچنین بالا رفتن هزینههای تولید، عدم اشتغال، ناسازگاری نسل جدید عشایر بازندگی کوچنشینی و تمایل به زندگی یکجانشینی مواجه است و تمامی این موضوعات سبب شده تا دولت مردمی و انقلابی سیزدهم بعد از روی کار آمدن تمامی این مشکلات را مورد بررسی قرار داده و برای آن راه حل مناسب ارائه دهد. از جمله اقداماتی که دولت مردمی و انقلابی سیزدهم برای حمایت از عشایر و بهبود وضعیت رفاهی این عزیزان انجام داده است تأمین آب پایدار، دسترسی به آب گرم در مناطق عشایری، مرمت راههای آنان و خرید تضمینی محصولات دامی به ویژه گوشت قرمز و بسیاری از موارد دیگر است که در این فرصت نمیتوان به صورت کامل به آن اشاره کرد. به هر ترتیب در پایان این نوشتار باید عنوان کرد که دولت مردمی و انقلابی سیزدهم بیش از هر دولت دیگری بهبود وضعیت رفاهی عشایر را در برنامه کاری خود قرار داده و با اقدامات مناسب ثابت کرده است که در این راه از هیچ تلاشی دریغ نمیکند.